Όσοι από εμάς εργάζονται ως μισθωτοί (και πληρώνονται κανονικά) ή είναι συνταξιούχοι, περιμένουμε πάντα με ανυπομονησία τις αρχές του μήνα. Ο λόγος προφανής: είναι ημέρα πληρωμής! Άσχετα εάν παίρνουμε περισσότερα ή λιγότερα σε σχέση με το παρελθόν, πάντα νοιώθουμε μία κάποια ζεστασιά όταν βλέπουμε το υπόλοιπο του λογαριασμού μας να μεγαλώνει.
Και αμέσως μετά… αρχίζουμε να μετράμε έξοδα.
Οι πιο πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν το πορτοφόλι τους με τον ίδιο τρόπο. Όσο βλέπουν ότι ακόμα έχει μέσα χρήματα, συνεχίζουν να κάνουν τα έξοδα τους μέχρι αυτό να αδειάσει. Και τότε σφίγγουν αναγκαστικά το ζωνάρι, αναβάλλουν πληρωμές, και μετράνε τις ημέρες μέχρι να ξαναμπεί ο επόμενος μισθός… οπότε πρέπει να εξοφλήσουν τις προηγούμενες υποχρεώσεις που ανέβαλλαν, και μετά τα έξοδα αυτού του μήνα, μέχρι να αδειάσει πάλι το πορτοφόλι… και ξαναπεριμένουν να μπει ο επόμενος μισθός, για να ξαναπληρώσουν τα προηγούμενα…
Είναι ένας φαύλος κύκλος που μας φαίνεται αδύνατον να σπάσουμε, ειδικά εάν το εισόδημα μας έχει μειωθεί. Κάποιες λύσεις όπως να χρεώνουμε τις πιστωτικές μας, να παίρνουμε προκαταβολές από το μισθό μας, ή να δανειζόμαστε από γνωστούς μας, δεν λύνουν το πρόβλημα. Απλά το αναβάλλουν και το κάνουν ακόμα μεγαλύτερο.
Σε πολλές περιπτώσεις η λύση δεν είναι ούτε τα περισσότερα έσοδα, αφού ακόμα και άνθρωποι με υψηλά εισοδήματα αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα. Όσο νοιώθουμε ότι μας περισσεύουν χρήματα, τόσο φουσκώνουμε τα έξοδα μας μέχρι να μην μείνει τίποτα στην άκρη.
“Όσα έρθουν και όσα πάνε” και στο τέλος κάθε μήνα “Βοηθάτε χριστιανοί”.
Είτε ο μισθός μας είναι € 500, είτε € 5000, φαίνεται αδύνατον να ξεφύγουμε εάν έχουμε μπλέξει στον φαύλο κύκλο των εξόδων. Όμως υπάρχει τρόπος να τα καταφέρουμε, με λίγη δουλειά και μελετημένα βήματα!
Εν αρχή ην… το budget
Το πρώτο βήμα για να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο είναι να καταλάβουμε ακριβώς που πηγαίνουν τα χρήματα μας. Και ο καλύτερος τρόπος είναι να σχεδιάσουμε έναν προϋπολογισμό για το πορτοφόλι μας. Ξεκινήστε καταγράφοντας για έναν μήνα όλα τα έξοδα σας, για να αποκτήσετε μία πρώτη εικόνα.
Είναι σίγουρο ότι θα εκπλαγείτε με κάποια έξοδα, όταν τα έχετε μετρήσει!
Από εκεί και πέρα, θα μπορέσετε να σχεδιάσετε ένα πρώτο βασικό πλάνο για τα έξοδα του επόμενου μήνα σας, να τα συγκρίνετε με τα έσοδα σας, και να σκεφτείτε πως μπορείτε να τα ισορροπήσετε.
Εάν αυτή είναι η πρώτη σας φορά, μη περιμένετε να φτιάξετε το τέλειο budget από την πρώτη μέρα, και μην απογοητευτείτε με το πρώτο στραβοπάτημα σας. Είναι μία διαδικασία που προσαρμόζεται συνεχώς, όσο προκύπτουν απρόοπτα στην καθημερινότητα σας. Και όσο περνάει ο καιρός, θα καταφέρετε να φτιάξετε ένα πλάνο που βολεύει και το πορτοφόλι σας, αλλά και τις δικές σας επιθυμίες.
Βρείτε το “λίπος” που περισσεύει
Μετρώντας τα έξοδα σας, μικρά και μεγάλα, θα αρχίσετε να σκέφτεστε πόσα από αυτά είναι πραγματικά απαραίτητα για την καθημερινή ζωή σας. Πολλές “απλές” συνήθειες μας, όπως το φαγητό από έξω, μπορεί να φανούν υπερβολικές εάν δούμε πόσο μας κοστίζουν για έναν ολόκληρο μήνα.
Μία μικρή αλλαγή στη ρουτίνα μας, όπως να παίρνουμε καφέ από το σπίτι ή να πηγαίνουμε για τρέξιμο στο πάρκο αντί για το ακριβό γυμναστήριο, μπορεί να έχει μεγάλο όφελος για την τσέπη μας.
Άλλοι τρόποι εξοικονόμησης μπορεί να χρειάζονται λίγη παραπάνω δουλειά, όπως να αλλάξουμε την σύνδεση του τηλεφώνου μας, να μειώσουμε το κάπνισμα, ή να αλλάξουμε τον τρόπο που ψωνίζουμε στο σουπερμάρκετ. Εάν όμως κάνετε τις πρώτες κινήσεις, και αρχίσετε να βλέπετε τα αποτελέσματα στο πορτοφόλι σας, θα βρείτε και την όρεξη να “κάψετε” και άλλο λίπος!
Προετοιμαστείτε για το άγνωστο
Εάν έχετε παγιδευτεί στον φαύλο κύκλο, ένα έκτακτο έξοδο όπως ένα τρακάρισμα, μία ζημιά στο σπίτι, ή ένα πρόβλημα υγείας, μπορεί να διαλύσει στη στιγμή το budget σας. Εφόσον αρχίζουμε να φέρνουμε τα έξοδα μας σε μία τάξη, είναι απαραίτητο να μαζέψουμε βήμα-βήμα μια αποταμίευση ανάγκης, η οποία πρέπει να μείνει στην άκρη για την “κακιά στιγμή”.
Μπορεί στην αρχή να φαίνεται αδύνατον να αρχίσουμε την αποταμίευση, τη στιγμή που δεν μπορούμε να καλύψουμε ούτε τα βασικά, αλλά εάν έχουμε αρχίσει να οργανώνουμε τα έξοδα μας θα έχουμε αρχίσει να βρίσκουμε και τρόπους για να τα περιορίσουμε. Και ότι εξοικονομούμε από τα έξοδα μας, μπορεί να πάει στην αποταμίευση μας.
Βάλτε στο πρόγραμμα σας ένα σταθερό μηνιαίο ποσό, π.χ. € 30, το οποίο θα βάζετε στην άκρη μόλις πληρωθείτε… και αφήστε το σιγά-σιγά να μαζεύεται!
Στην ιδανική περίπτωση, το απόθεμα αυτό θα πρέπει να καλύπτει τα αναγκαία έξοδα μας για 3 έως 6 μήνες, ανάλογα με το πόσο σταθερό είναι το εισόδημα μας. Ακόμα και ένα μικρότερο ποσό όμως μπορεί να είναι σωτήριο για εμάς, για να μην αναγκαστούμε να φορτώσουμε τις πιστωτικές μας, να αναγκαστούμε να δανειστούμε από αλλού, ή να αφήσουμε πάλι απλήρωτα χρέη.
Ξεφορτωθείτε τις “βδέλλες”
Και μιας που αναφέραμε τα χρέη, θα πρέπει να σταματήσουμε να τα αγνοούμε, και να καταλάβουμε ότι είναι σαν βδέλλες στο πορτοφόλι μας. Όσο τα αφήνουμε τα μαζεύονται και να τοκίζονται, τόσο περισσότερο χρήματα ρουφάνε και μας αφήνουν αδύναμους. Εάν κλείνουμε μάτια και αυτιά και ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή τα χρέη θα βαρεθούν και θα φύγουν μόνα τους, τότε απλά κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας.
Όσο και να περιορίσουμε τα έξοδα μας, εάν δεν έχουμε ένα σχέδιο για να αντιμετωπίσουμε και τα χρέη μας, δεν θα καταφέρουμε τίποτα.
Είναι ένα βαρίδι που δεν μας αφήνει να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο, εκτός εάν πάρουμε την απόφαση να κάνουμε μία υπέρβαση. Εφόσον έχουμε καταφέρει πρώτα να μαζέψουμε ένα απόθεμα ανάγκης για κάποιο νέο απρόοπτο, θα πρέπει μετά να χρησιμοποιήσουμε όσα χρήματα μας περισσεύουν κάθε μήνα για να εξοφλήσουμε τα χρέη μας, με βάση ένα σωστό πλάνο αποπληρωμής.
Βρείτε νέα έσοδα
Για να καταφέρουμε να νικήσουμε τον φαύλο κύκλο, τα λιγότερα έξοδα είναι μεν το πρώτο βήμα, όμως θα πρέπει να να βρούμε και τρόπους για να αυξήσουμε τα έσοδα μας. Μπορεί αυτό να ακούγεται αδύνατον με την σημερινή κατάσταση, αλλά υπάρχουν και άλλες ιδέες εκτός από το να βρούμε μία καινούργια δουλειά.
Εάν προσπαθούμε να εξοφλήσουμε παλιά χρέη, μπορούμε να βρούμε μία επιπλέον απασχόληση από τον υπολογιστή μας, ή και μία δεύτερη part-time δουλειά, μέχρι να καταφέρουμε να κλείσουμε τις “τρύπες” στο πορτοφόλι μας. Μπορούμε επίσης να μαζέψουμε επιπλέον χρήματα πουλώντας πράγματα που είχαμε αγοράσει παλιότερα, αλλά σήμερα μας έχουν μείνει αχρησιμοποίητα.
Αξίζει να κάνουμε μία επιπλέον προσπάθεια μέχρι να εξοφλήσουμε τα χρέη μας, να φτιάξουμε ένα απόθεμα ανάγκης, και να φέρουμε το πορτοφόλι μας σε μία καλύτερη κατάσταση.
Αρκεί βέβαια να μην πάρουμε θάρρος και αρχίσουμε ξανά τα υπερβολικά έξοδα…
Πάρτε πίσω τον έλεγχο!
Ο μόνος τρόπος για να σπάσετε τον φαύλο κύκλο των εξόδων, είναι να πάρετε στα χέρια σας τον έλεγχο του πορτοφολιού σας. Δεν είναι εύκολο να παραδεχτείτε τα παλιά σας λάθη, και θα χρειαστείτε χρόνο και προσπάθεια για να τα διορθώσετε.
Εάν όμως μπορέσετε να ελέγξετε τα έξοδα σας και να τα κάνετε λιγότερα από τα έσοδα σας, θα δείτε ότι τα πράγματα μπορούν σιγά-σιγά να βελτιωθούν. Και όταν ο επόμενος μήνας ξεκινήσει χωρίς ο λογαριασμός σας να είναι άδειος, θα έχετε σπάσει επιτέλους τον φαύλο κύκλο των εξόδων σας!
